Of je nu een buitenkat of een binnenkat hebt, katten zijn territoriale dieren en ze zullen hun eigen territorium altijd willen verdedigen. Waarom bakenen ze hun territorium af? Hoe ver lopen ze van huis? Hoe groot is het leefgebied en territorium van een kat? Kom hier alles over te weten, zodat je nog beter voor je huisdier kunt zorgen.

Het leefgebied en territorium van een kat

Een territorium is het gebied dat een kat verdedigt tegen indringers. Deze indringers kunnen bijvoorbeeld de katten of honden van je buren zijn of wilde dieren. Het leefgebied is het gebied waarin de kat rondwandelt. Als je kat buiten mag rondlopen, dan kan zijn territorium de achtertuin zijn. Het leefgebied is een stuk groter en kan dus je achtertuin en de bredere omgeving omvatten. De leefgebieden van katten kunnen elkaar overlappen.

Met een GPS-tracker voor katten kun je in realtime bekijken waar je kat heen gaat. Hiermee kun je ook je viervoeter lokaliseren, mocht hij een keer niet thuiskomen. 

Weet waar je kat heen gaat

Bekijk de locatie van je kat in realtime en volg elke stap. Ontvang meldingen als je viervoeter te ver van huis afdwaalt. Ontdek de favoriete plekjes van je huisdier. Laat anderen ook een oogje in het zeil houden.

Volg mijn kat

Waarom bakenen katten hun territorium af?

Alle katachtigen, waaronder leeuwen, tijgers, panters en dus ook je lieve kat, zijn territoriaal van aard. Het afbakenen van een territorium is een overlevingstactiek die wilde katten gebruiken om een gebied veilig te stellen voor de jacht of voortplanting. Dit is dus een aangeboren en instinctmatig gedrag.

De mate waarin territoriaal gedrag wordt geuit is afhankelijk van de levensstijl van je kat. Een buitenkat heeft een grotere verdedigingsdrang dan een binnenkat die regelmatig eten krijgt en waar vaak mee wordt gespeeld. 

Het onderhouden van een territorium is geen makkelijke taak, maar het zorgt ervoor dat een kat toegang heeft tot voldoende voedsel en potentiële partners om mee te paren. Een kat onderhoudt zijn territorium door te patrouilleren, de grenzen te markeren en het te verdedigen tegen indringers, vooral andere katten.

Gedomesticeerde buitenkatten hebben een groter leefgebied dan binnenkatten. Wilde katten (met weinig tot geen contact met mensen) hebben een groter territorium, omdat ze hun eigen eten moeten vinden of op voedsel moeten jagen.

Hieronder vind je een voorbeeld van het territorium van een kat die is uitgerust met de Tractive GPS-tracker voor katten:

territorium van een kat weergegeven op een kaart in de Tractive GPS-app

De verschillende delen van het territorium

Het territorium van je kat kan worden onderverdeeld in verschillende delen en de grootte is afhankelijk van de levensstijl van je binnen- of buitenkat. 

  • Het kernterritorium is een plek waar de kat zich veilig voelt. De kat eet, slaapt en doet zijn behoefte binnen dit hartsgebied.
  • Het jachtgebied reikt verder dan de grenzen van het kernterritorium. Dit is het jachtterrein van je kat waar hij op muizen, vogels en andere prooien jaagt.
  • Gedeelde territoria zijn plekken die je kat deelt met andere mensen en huisdieren. Een voorbeeld van een gedeeld territorium kan je woonkamer of tuin zijn, waar het hele gezin samenkomt.

Op welke manieren bakent een kat zijn territorium af?

Misschien heb je het niet door, maar wanneer je kat tegen je wrijft, dan claimt hij jou als onderdeel van zijn territorium. De geurklieren van een kat bevinden zich onder meer op de wangen, op het voorhoofd, rondom de kin en bij het begin van de staart. Deze geurklieren geven feromonen af om je te markeren. Dit is ook de reden dat je kat tegen meubels, schoenen en andere voorwerpen wrijft. Verder kan een kat zijn terrein markeren door je een kopje te geven als je bent weggeweest en nieuwe geuren meebrengt.

Wanneer een indringer het territorium van je kat betreedt, dan kan je kat agressie inzetten om de indringer te verjagen. Dit gebeurt ook als de kat normaal ontspannen en vriendelijk is. De haartjes gaan overeind staan en je kat kan sissen, de tanden ontbloten en mogelijk zelfs de indringer aanvallen. Een kat springt ook weleens op de rug van een grote hond om hem duidelijk te maken dat de hond zijn territorium moet verlaten.

Katten markeren ook hun territorium door te krabben met hun voorpoten. Hierdoor kunnen ze dankzij de geurklieren in hun pootjes een geurtje achterlaten. Buitenkatten kunnen aan bomen of houten palen krabben. Zorg thuis voor een krabpaal om te voorkomen dat je binnenkat aan je bank gaat krabben. Wrijf wat kattenkruid op een krabpaal, zodat je kat sneller gebruikmaakt van de krabpaal.

Katten willen het liefst minstens één keer per dag de grenzen van hun territorium patrouilleren om te controleren of alles nog in orde is, zodat ze zo nodig opnieuw de grenzen kunnen markeren. Ze houden hun territorium nauwlettend in de gaten! 

Als je wilt weten waar de grenzen van het territorium van je kat liggen, kun je een GPS-tracker voor katten aan de halsband van je viervoeter bevestigen. Zo kun je precies zien waar je kat patrouille loopt.

Sproeien bij katten

Katten markeren ook hun territorium door met urine te sproeien. Buitenkatten sproeien tegen een verticaal oppervlak, zoals struiken, palen, stenen of bomen, door de staart omhoog te houden en achterwaarts een straal urine tegen het voorwerp te spuiten. Urine wordt als geursignaal voor andere katten gebruikt om de boodschap over te brengen dat het gebied bezet is. 

Na verloop van tijd wordt de urinegeur minder sterk. Daarom zal een kat een gebied om de paar dagen opnieuw afbakenen als hij merkt dat de geur afneemt.

Als je een aanhoudende muskusachtige geur in je tuin of rondom de struiken in de buurt van je huis ruikt, dan kan het zijn dat een kat daar regelmatig sproeit. Hiermee wil hij vertellen dat het zijn territorium is. 

Uiteraard is het minder fijn als een kat in huis buiten de kattenbak plast. Het kan een teken zijn dat een andere kat in de buurt is, bijvoorbeeld een ‘vreemde’ kat die binnenkomt of langs de ramen loopt. Je kat markeert dan zijn territorium om de indringer te laten weten dat hij daar de baas is. Als je kat in huis plast of sproeit, kan het ook te maken hebben met stress of een medische oorzaak, zoals een blaasontsteking. 

Mocht je kat in huis plassen of sproeien, dan kun je de dierenarts raadplegen over mogelijke oorzaken en oplossingen voor dit probleem. Medicatie of feromonenverdampers kunnen een kat helpen te kalmeren en het sproeigedrag verminderen. 

Wat moet ik rekening mee houden?

Alle katten markeren en verdedigen op de een of andere manier hun territorium. Dit doen ze door tegen jou of de meubels te wrijven, voorwerpen te krabben of tegen een oppervlak te sproeien.

Zorg voor voldoende krabmogelijkheden, zoals een krabpaal, als je een binnenkat hebt. Sommige katten vinden het fijn om op hoge plekken te liggen waar ze hun territorium kunnen overzien. 

Meerdere katten in een huishouden en hun territoria

Als je twee of meer katten in huis hebt, willen ze hun territorium misschien niet delen, tenzij ze broers en zussen zijn. 

Als je katten van elkaar wegrennen, naar elkaar sissen, op verschillende plekken slapen of als een van de katten de baas speelt over de andere, dan moet je mogelijk ingrijpen om de katten elk hun eigen territorium in huis te helpen vinden. Dit kun je doen door de katten apart te voeren en meerdere kattenbakken te plaatsen.

Houd er rekening mee dat conflicten tussen meerdere katten in huis kunnen leiden tot agressie of het afzetten van urine als geurmarkering om hun territorium af te bakenen. 

Deze problemen kun je vermijden door elke kat een veilige en vertrouwde slaapplaats te geven. Hierdoor kunnen je katten zich terugtrekken en ongestoord rusten. Deze plekjes moeten je katten niet het gevoel geven dat ze in een hoek worden gedreven. Zorg er dus voor dat elke kat voldoende ruimte heeft en dat er een ontsnappingsmogelijkheid is naar een andere ruimte. 

Het territorium van een buitenkat

Een buitenkat gaat vaker op patrouille om hun territorium te onderhouden. Er zijn tenslotte allemaal andere dieren en mensen die elke dag zijn territorium doorkruisen. Als er andere katten in zijn territorium zijn geweest, dan gaat de buitenkat sproeien op deze plek om de geur van de indringer(s) te maskeren. 

Ongecastreerde of ongesteriliseerde katten leggen vaak grotere afstanden af en hebben een groter territorium. De geurmarkeringen die ze achterlaten zijn van groter belang. Hiermee markeren ze niet alleen de grenzen van het territorium, maar geven ze ook aan dat ze willen paren.

Heb je een krolse kat? Dit is alles wat je moet weten.

bruine pluizige kat buitenshuis
Buitenkat met een Tractive GPS-tracker voor katten

Territoria van buitenkatten en wilde katten

Als je een kat hebt die graag buiten is, dan kan je huisdier wilde katten tegenkomen tijdens zijn verkenningstocht.  

De meeste buitenkatten hebben een baasje en komen geregeld in contact met mensen. Ze worden bijvoorbeeld regelmatig gevoerd, ze worden naar de dierenarts gebracht en ze kunnen een deel van de dag of nacht thuis doorbrengen. Deze katten hebben een veilig onderkomen. Daarom is hun territorium vaak niet zo groot. Zo kan de achtertuin al groot genoeg zijn. 

Wilde katten hebben weinig of geen contact met mensen. Ze hebben geen gegarandeerde voedselbron en moeten zelf op jacht gaan naar voedsel. Daarom hebben ze een veel groter territorium. Wilde katten zijn vaak bang voor mensen en zoeken geen contact met ons op.

Hoe groot is het territorium van een wilde kat?

De afstand die een wilde kat aflegt, hangt af van de beschikbaarheid van voedsel en mogelijke paringspartners. Sommige katten kunnen meerdere kilometers per dag reizen om te jagen of hun territorium te verdedigen.

Geschat wordt dat wilde katten een territorium hebben van 8000 vierkante meter tot 4 vierkante kilometer. Katers hebben een groter territorium dan poezen. Verder kan het territorium van een kater overlappen met de territoria van verschillende poezen, waardoor hij een grotere kans heeft om een paringspartner te vinden.

Hoe groot is het territorium van een huiskat?

Een huiskat (of het nu gaat om een binnen- of een buitenkat) hoeft niet ver van huis te zwerven, omdat hij niet op voedsel hoeft te jagen. Huiskatten jagen dus eigenlijk vooral voor plezier. Ze weten namelijk dat hun bakje elke dag wordt gevuld. Bovendien worden huiskatten vaak gecastreerd of gesteriliseerd, waardoor ze minder snel de buurt afzwerven op zoek naar partners.

Katers die veel buiten zijn, hebben vaak een groter territorium dan poezen. Sommige onderzoeken tonen aan dat katten meestal maar enkele tientallen meters tot een kilometer afstand afleggen. Belangrijk om te weten is dat de grootte van het territorium per kat kan verschillen en afhangt van de omgeving, de beschikbaarheid van voedsel en de reproductieve status van de kat

Hoe ver strekt het territorium van een kat zich uit?

Hoewel het territorium van een kat flexibel kan zijn en kan veranderen, is de kans groot dat je buitenkat niet meer dan anderhalf kilometer van huis zwerft. De dagelijkse avonturen van een kat worden bepaald door bijvoorbeeld de wegen, hekken of andere dieren (zoals een grote hond) die de kat wil vermijden. 

Je kunt een GPS-tracker gebruiken om je kat te volgen. Hiermee kun je precies zien waar hij heen gaat en hoe ver hij van huis afdwaalt. Bekijk de locatie van je huisdier in realtime en geniet van volledige gemoedsrust.