Kilka lat temu miałam przyjemność wychowywać dwa cudne kocięta prawie od urodzenia. Karmiliśmy je butelką i pomagaliśmy im w rozwoju. Wyrosły z nich piękne, zdrowe, nastoletnie koty. Jednak w pewnym momencie moje kociaki zaczęły dziwnie się zachowywać i szybko zdałam sobie sprawę, że powodem jest osiągnięcie przez nich dojrzałości płciowej. A więc tak wygląda kotka w rui! Tylko co robić w obliczu tych dziwnych zachowań i nowych rytuałów godowych futrzanej przyjaciółki? Po czym rozpoznać, że kotka jest w rui? Jak opiekować się nią w tym czasie (szczególnie jeśli nie chcesz dopuścić u kotki do niechcianej ciąży)? Odpowiedzi na te pytania i dodatkowe informacje znajdziesz w poniższym artykule. Poznasz też najlepszy sposób na śledzenie kota w dowolnym momencie.

Wiedz, dokąd chadza Twój kot

Uzyskuj informacje o jego pozycji w czasie rzeczywistym, bez względu na to, gdzie się znajdzie. Otrzymuj alerty, kiedy zbytnio oddali się od domu. Dowiaduj się, gdzie przebywał i odkryj jego ulubione miejsca oraz pozwól innym wspólnie śledzić zwierzę..

Odkryj lokalizatory GPS dla kotów

Co to znaczy, że kotka jest w rui?

Pewnie obiło Ci się o uszy wyrażenie „kotka w rui” albo „suka w cieczce”. Ruja lub cieczka to okres, w którym samica jest gotowa do rozrodu (krycia) i jest płodna (może zajść w ciążę). To tak zwana faza estrus jej cyklu płciowego, który rozpoczyna się w wieku od 5 do 10 miesięcy. (Warto pamiętać, że koty dorastają i starzeją się szybciej niż ludzie).

Po raz pierwszy zdałam sobie sprawę, że mam do czynienia z rują, kiedy moje koty próbowały się parzyć, chociaż są rodzeństwem. 😨

kotka w rui — dwa tulące się do siebie koty
Maya i Beta — brat i siostra.

Tak może się zdarzyć i zdarza się, szczególnie w przypadku kotów, które nie mają zbyt wielu okazji do kontaktu z innymi kotami w warunkach naturalnych. Gdy kotka jest w rui, jej naturalny instynkt rozrodczy sprawia, że próbuje parzyć się z każdym napotkanym kotem płci przeciwnej — marcujące koty nie dbają o żadne reguły, których według ludzi powinny przestrzegać!

Aby uniknąć niepożądanej ciąży u kotki (i możliwego chowu wsobnego), wysterylizuj swoje koty.

Czy ruja dotyczy również kotów płci męskiej?

Nie, koty płci męskiej nie przechodzą rui — dotyczy ona wyłącznie kotek. Należy jednak pamiętać, że niesterylizowane kocury osiągają dojrzałość płciową w tym samym czasie co kotki, mniej więcej od 4 do 6 miesiąca życia. W tym okresie kocur może zacząć znaczyć moczem swoje terytorium lub uciekać w poszukiwaniu partnerki. W takich przypadkach zbawieniem może okazać się lokalizator GPS dla kotów.

Aby móc właściwie opiekować się kotką w rui, warto poznać objawy tego stanu.

Objawy rui u kotki

Zapoznaj się z poniższymi objawami rui u kotki i zachowaniami, które mogą się u niej pojawiać. Kotka może::

  • zacząć wydawać nietypowe dźwięki,
  • stać się bardziej niespokojna,
  • tarzać się po podłodze,
  • zachowywać się przyjaźniej niż zwykle wobec ludzi , przedmiotów i innych zwierząt,
  • częściej wylizywać okolice intymne,
  • próbować uciec na zewnątrz,
  • przyjmować pozycję gotowości do krycia (z pupą w górze i ogonem odsuniętym na bok),
  • znaczyć teren moczem,
  • mieć zmniejszony apetyt.

Jeśli zatem Twoja niesterylizowana kotka miauczy, zawodzi lub wyje, dziwnie chodzi, ociera się o domowników i o meble lub szczególnie pieczołowicie dba o higienę intymną, czyli przejawia jeden lub więcej spośród wymienionych objawów, prawdopodobnie masz do czynienia z kotką w rui. Przyjrzyjmy się teraz, jak wygląda cykl rujowy u kotów.

kotka w rui — kot calico ocierający się o nogi człowieka w domu

Czy kotki mają okres?

U samic kotów występuje cykl miesięczny, ale różni się od tego, który występuje u kobiet.  Zamiast złuszczania się błony śluzowej macicy następującego u kobiet cyklicznie co około 32 dni, u kotów i niektórych innych ssaków dochodzi do reabsorpcji błony śluzowej macicy, a nie do krwawienia. Przebiega to według cyklu rujowego opisanego poniżej.

Podczas rui może pojawić się u kotki niezbyt intensywne krwawienie, ale częściej występują objawy wymienione powyżej. Jeśli zauważysz u kotki (lub kota!) niepokojące krwawienie, skontaktuj się z lekarzem weterynarii.

Objaśnienie cyklu rujowego u kotów

Naturalny cykl rujowy występuje u wszystkich kotów płci żeńskiej, chyba że kotka została wysterylizowana lub jest w ciąży. Estrus, czyli ruja, to faza, w której kotka jest zdolna do rozrodu, co oznacza, że może się parzyć, a następnie urodzić kocięta. Fazy cyklu rujowego opisuję szczegółowo poniżej:

Faza przedrujowa (proestrus)

W tej fazie kotka (zwana wówczas królową 👑) może być atrakcyjna dla kotów płci męskiej (niekastrowanych), jednak nie jest jeszcze gotowa do krycia. W tej trwającej 1–2 dni fazie koty nie wykazują charakterystycznych oznak rui.

Ruja (estrus)

Następnie u niesterylizowanej kotki następuje faza rui, nazywana też estrus lub oestrus. Przez około tydzień kotka jest chętna do krycia i przyciąga uwagę kotów płci męskiej. Wtedy też przejawia zachowania charakterystyczne dla kotek w rui. Odbycie w tym czasie zbliżenia pobudza u kotki produkcję hormonów i dochodzi do owulacji. Koty mogą parzyć się w tym czasie więcej razy, zanim dojdzie do zapłodnienia. W takim wypadku gdy kotka zajdzie w ciążę, kocięta mogą mieć różnych ojców.

😻 W fazie rui kotki chętnie się parzą, więc warto pamiętać o wymienionych niżej zaleceniach, aby zachować ostrożność i odpowiednio zadbać o kotkę w rui.

Uważnie obserwuj swoją kotkę — gdy jest w rui, może odejść od domu w poszukiwaniu partnera! Kocury też mają skłonność do eksplorowania terenu w poszukiwaniu kotek w rui. W tym okresie możesz monitorować, jakimi drogami chadza Twój kot, za pomocą lokalizatora GPS dla kotów z funkcją monitorowania aktywności.

Faza międzyrujowa (interestrus)

Jeśli w czasie rui nie dojdzie do kopulacji lub jeśli kotka nie zajdzie w ciążę, przejdzie w fazę międzyrujową zwaną interestrus. Nie będzie przejawiać zachowań charakterystycznych dla rui. Po upływie kilku dni lub w okresie do 3 tygodni u kotki ponownie wystąpi ruja. Cykl obejmujący fazę przedrujową, ruję i fazę międzyrujową powtarza się przez cały sezon rozrodczy.

Faza spokoju płciowego (anoestrus)

Cykl kończy się fazą spokoju płciowego zwaną anoestrus, w której układ rozrodczy kotki jest w stanie uśpienia. Kotka nie przejawia aktywności związanych z rują, ponieważ sezon rozrodczy ma często charakter okresowy. Cykl rujowy trwa często od wiosny do jesieni, gdy dni są długie i światło pobudza u kotów produkcję hormonów. Gdy późną jesienią i zimą dni stają się krótsze, ruja może wcale nie występować. Sztuczne oświetlenie może jednak spowodować występowanie rui przez cały rok.

Jeśli zauważysz u swojego kota nietypowe zachowanie i nie wiesz, czy to ruja, zwróć się o poradę do lekarza weterynarii.

Jak długo trwa ruja u kotki?

Ruja (faza estrus) — kiedy to kotka „przyciąga” do siebie potencjalnych partnerów — może trwać od 1 do 7 dni. Jeśli w tym czasie nie dojdzie do krycia, kilka tygodni później prawdopodobnie wystąpi u kotki kolejna ruja. Ten cykl trwa około 3 tygodni i może powtarzać się przez cały rok lub tylko w okresie od lutego do października.

Jak często kotki przechodzą ruję?

Niewysterylizowana kotka może przechodzić ruję nawet co dwa do trzech tygodni. W sezonie rozrodczym, zazwyczaj mającym miejsce w cieplejszych miesiącach, kotki mogą przechodzić ruję wielokrotnie. Jednak większość kotek z Ameryki Północnej i Europy mieszkających w domach może przechodzić ruję przez cały rok2.

Czy podczas rui kotki odczuwają ból?

Cykl rujowy u kotek to normalna, zdrowa część życia tych zwierząt. Ruja zazwyczaj nie jest bolesna, jednak kotki mogą odczuwać wtedy pewien dyskomfort lub być podekscytowane.

Jeśli kotka w rui wydaje głośne dźwięki przypominające zawodzenie, może Ci się wydawać, że odczuwa ból. Jednak nie musisz się martwić — taka zwiększona wokalizacja to tylko sposób kotki na zwabienie potencjalnego partnera.

Jak uspokajać kotkę w rui?

Jeśli Twoja kotka jest podniecona lub podekscytowana podczas rui, warto ją uspokajać. Przedstawiamy kilka pomysłów na uspokojenie kotki w rui:

  • odizoluj kotkę od kocurów,
  • przygotuj wkład grzewczy, ogrzany ręcznik lub termofor, na którym kotka mogłaby siedzieć,
  • wypróbuj kocimiętkę,
  • zastosuj preparat Feliway lub inne syntetyczne kocie feromony,
  • dbaj o czystość kuwety,
  • baw się z kotką.

Czy można wysterylizować kotkę w rui?

Kiedy zauważysz ruję u kotki, możliwe, że zechcesz ją wysterylizować w celu zapobiegnięcia niechcianym ciążom. Jednak czy można wysterylizować kotkę w rui? Weterynarze zalecają, aby poczekać ze sterylizacją, aż upłynie około miesiąc od zakończenia rui. Sterylizacja podczas rui może zakończyć się wzmożonym krwawieniem i zabieg ten stanowi większe ryzyko w porównaniu z zabiegiem przeprowadzanym poza okresem rui.

Ponadto sterylizacja kotki w rui może wiązać się z większymi kosztami zabiegu3. Aby dowiedzieć się, kiedy najlepiej go przeprowadzić, skonsultuj się z weterynarzem.

Jak zapobiegać niepożądanej ciąży u kotek?

brązowy kocur po zabiegu sterylizacji
Beta, mój przystojniaczek, po zabiegu sterylizacji.

Najbezpieczniejszą metodą zapobiegania niepożądanej ciąży jest wysterylizowanie kotki, gdy tylko osiągnie dojrzałość płciową. Ważne jest, aby wysterylizować również kocury, aby nie przyczyniały się do niepożądanych ciąż u kotek z sąsiedztwa.

Poniżej przedstawiam, co można zrobić, aby zapobiec pokryciu kotki w rui:

  • Poddaj kotkę sterylizacji przed pierwszym cyklem rujowym lub krótko po nim.
  • Monitoruj, dokąd chadza kotka za pomocą lokalizatora GPS dla kotów z funkcją monitorowania aktywności.
  • W miarę możliwości odizoluj kotki od kocurów, gdy co najmniej jedna z kotek w domu jest w rui.
  • Unikaj wypuszczania kotki na zewnątrz, jeśli podejrzewasz, że jest w rui.
  • Przygotuj wolierę dla kotów, aby mogły one mogły bezpiecznie przebywać na zewnątrz bez ryzyka kontaktu z innymi kotami.

Na szczęście po kastracji Beta nie próbuje już parzyć się z siostrą ani z innymi kotkami z sąsiedztwa, a dzięki lokalizatorowi Tractive GPS dla kotów i aplikacji na smartfonie mogę zawsze sprawdzić, gdzie jest, i w razie potrzeby po niego pójść.

Podsumowanie

Znasz już objawy rui u kotki, wiesz, ile trwa cykl rujowy i jakie są jego fazy, znasz sposoby uspokajania kotki w rui oraz wiesz, jak zapobiegać niepożądanej ciąży u kotki. Dowiedzieliśmy się też, że zachowania typowe dla rui mogą pojawić się u kotki w młodym wieku — około piątego miesiąca życia — oraz że można w tym czasie bezpiecznie poddać kotkę sterylizacji. Najskuteczniejsze sposoby zapobiegania niepożądanej ciąży u kotki to:

Dzięki temu Twoja futrzana przyjaciółka zazna spokoju, uwalniając się od naturalnego cyklu rujowego i będzie mogła odkrywać swoje terytorium, a Ty odzyskasz spokój ducha!

Podobał Ci się ten post? Jeśli tak, zasubskrybuj biuletyn Tractive, aby uzyskać więcej przydatnych informacji na temat psów i kotów od firmy Tractive!

Autorką tego postu jest Chelsea Workman, miłośniczka zwierząt (w szczególności kotów) oraz menedżerka ds. zadowolenia klientów i zarządzania treścią w firmie Tractive. Lubi pisać na temat kotów i psów oraz pomagać klientom, aby zawsze wiedzieli, gdzie są ich ulubieńcy.